Punk – anarchiczna i nihilistyczna wizja świata
Punk był definiowany przede wszystkim jako ruch młodych ludzi – filozoficzny i artystyczny, który przypadał na lata 70. i 80. XX wieku. Narodził się jako ideologia, która wypierała przeszłości oraz mainstream i skłaniała się ku stworzeniu czegoś nowego i zaskakującego. Była stylem, który wyrażał bunt, indywidualizm i sprzeciw wobec zakorzenionych zachowań społecznych, takich jak kapitalizm, rasizm, seksizm i nacjonalizm.
PRZECZYTAJ TEŻ: DLACZEGO MODA JEST WAŻNA [FELIETON]
Istota punka był przede wszystkim autentyzm w każdej dziedzinie życia. Autentyczne miały być działania, ale też postawy, duch i spirytualność. Punkowie sprzeciwili się wszystkiemu co do tej pory reprezentował świat. Punkowa subkultura obejmowała styl życia i była czymś więcej niż tylko przemijającym trendem. Estetyka i wiążący się z nią wizerunek nie tylko wpłynął na losy muzyki, ale też mody i przetrwał, aż do dzisiaj.
Styl określany jako “punk” był przede wszystkim nastawiony na działania DIY. Nie chodziło tylko o podejście do mody, która rzeczywiście zasadzała się na przerabianiu ubrań i tworzeniu ich na nowo, ale też na stylu życia, który miał być autentyczny. Punkowie nie zwracali uwagi na to, czy coś umieli. Jeżeli chcieli założyć zespół, wystarczyła im osoba, która śpiewała. Na tej zasadzie wyrażano autorefleksję, indywidualność i podkreślono hasło tamtych lat “no future”, wypowiedziane przez ikoniczny w tamtych latach zespół Sex Pistols.
Jak ubrać się w stylu punk? Historia mody
Moda, tak samo jak styl życia zahaczała o ideę DIY. Punkowie bardzo często szyki własnoręcznie ubrania, które wcześniej darli i przerabiali po swojemu. Odwoływano się w tamtym okresie do historii mody poprzez nowe zestawienia już znanych już elementów. Charakterystycznym elementem odzieży punków były przede wszystkim skórzane kurtki (ramoneski), jeansy z dziurami, kraciaste, obcisłe spodnie i spódnice, koszulki z dużymi nadrukami (koniecznie podarte) i T-shirty z logo ulubionych zespołów punkowych. Ponadto znaczenie miały dodatki, które wyrażały bunt. Punkowe nosili łańcuchy, bransoletki i naszyjniki z kolcami, kolczyki, naszywki, ale też czapki z daszkiem i zniszczone, ciężkie glany, kupione w sklepie vintage.
Bardzo ważna dla stylu punkowego była też kolorystyka. Uwielbiali intensywne kolory, takie jak czerwień, fiolet, zieleń czy srebro, które łączyli kontrastowo z granatem lub czernią. Ubrania musiały mieć wzory. Ulubionym była krata, często pomazana i porozdzierana z pomocą agrawek i dżetów, które na początku zdobiły ramoneski, a potem już całe stylizacje.
Punkowie bardzo jasno określili też swój wygląd, w tym makijaż i włosy. Malowali oczy czarną kredką, a ich twarze i całe ciała zdobiły liczne tatuaże i piercing. Ulubioną fryzurą był oczywiście irokez, najczęściej z wygolonymi bokami głowy lub dredami. Ich buntowniczy wygląd, tak samo jak i strój, miał dodatkowo podkreślić sprzeciw wobec niesprawiedliwości społecznej, systemu i norm kulturowych.
PRZECZYTAJ TEŻ: KARL LAGERFELD – KULTOWY PROJEKTANT LAT 80.
Jak ubrać się w stylu punk? Projektanci
Nie można powiedzieć, że punk wykształcił konkretnych projektantów na fali, w której pojawił się na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Mimo wszystko projektanci, którzy w tamtym okresie zaczęli szyć ubrania, czerpali inspirację z estetyki punkowej i tworzyli kolekcje, które odnosiły się do tego stylu.
Pierwsze dwa nazwiska, które inspirowały się kulturą punków to Jean Paul Gaultier, znany z eksperymentalnego podejścia do mody i Alexander McQueen, awangardowy buntownik, który przełamywał granicę konwencjonalnego projektowania lat 70. Jednak, jeżeli miałabym wyróżnić najważniejszego projektanta, a tak naprawdę projektantkę tamtego okresu, wskazałabym nazwisko Westwood. Vivienne Westwood uznawana jest za jedną z ikon stylu punkowego. Jej prace, szczególnie z początku lat 70. odegrały kluczową rolę w kształceniu tamtej estetyki. Westwood była założycielką butiku “SEX”, gdzie tworzyła odzież DIY, która odzwierciedlała buntowniczą naturę punków. Współpracowała z Malcolmem McLarenem, który nie był projektantem, a managerem zespołu Sex Pistols. Mimo wszystko Malcolm doskonale czuł estetykę tamtych lat i pomagał młodej Westwood prowadzić jej butik przy King’s Road. We dwoje stworzyli bufiaste spódnice w kratę z podniszczoną halką, kultowe projekty koszulek i zniszczone skórzane kurtki, które w tamtym okresie Vivienne ręcznie wyszywała dżetami i ćwiekami.
Jak ubrać się w stylu punk – moda współczesna
Trudno nie zauważyć, że punk, tak samo jak kultura hip-hopowa odegrał kluczową rolę w kształtowaniu mody końca wieku. Niektóre elementy tego stylu nadal możemy zobaczyć w kolekcjach współczesnych projektantów i na ulicach światowych stolic mody. Jedną z rzeczy, którą zostawili nam punkowie są oczywiście skórzane kurtki. W 2023 roku nosiliśmy je na okrągło. Najlepsze były te stare, wyciągnięte z szafy ojca (być może był punkiem?) lub kupione na vintage bazarach lub w second handach. Co jeszcze nosimy tak jak punkowie? Przede wszystkim jeansy – za duże, podarte i często farbowane. Oprócz tego T-shirty z logo ulubionych zespołów muzycznych i oczywiście biżuterię – w szczególności kolczyki i bransoletki.
PRZECZYTAJ TEŻ: HISTORIA MODY LAT 70. WYZNACZNIKI STYLU