Historia sztuki, którą znamy, to często opowieść pisana męską ręką. Przez wieki kobiety-artystki były spychane na margines, ich twórczość ignorowana, a droga do uznania była usłana wyjątkowymi trudnościami. Ale nadszedł czas, by to zmienić. Czas podnieść głos i oddać artystkom to, co od zawsze im się należało – należne miejsce na piedestale. Prezentowany artykuł opisuje, jak rynek sztuki zaczyna odrabiać te historyczne zaległości i pokazuje, że rewolucja już się zaczęła.
Z tekstu dowiesz się:
-
Dlaczego w historii sztuki tak rzadko pojawiają się kobiety-artystki? Artykuł wyjaśnia, w jaki sposób systemowe wykluczenie sprawiło, że kobieca twórczość przez wieki była ukrywana, a artystki musiały walczyć o każdy skrawek wolności i uznania.
-
Jak wyglądają statystyki dotyczące miejsca kobiet na rynku sztuki? Poznasz szokujące dane, które pokazują, jak wciąż duża jest dysproporcja w wycenie prac artystek na światowym rynku oraz dowiesz się, kiedy eksperci przewidują osiągnięcie równości na aukcjach.
-
Kto w Polsce zainicjował zmianę? Tekst przybliży misję DESA Unicum, pierwszej prywatnej instytucji, która uruchomiła długofalowy program poświęcony sztuce kobiet, mający na celu edukację, promocję i celebrację kobiecej twórczości.
-
Jakie wydarzenia czekają na miłośników sztuki we wrześniu 2025 roku? Poznasz szczegóły programu, który obejmuje aż pięć wystaw, panele dyskusyjne i inne wydarzenia, a wszystko w ramach szeroko zakrojonej akcji przywracania kobiet do kanonu sztuki.
Julia Keilowa /DESA Unicum
Bardziej kobiecej sztuki nie było?
Wyobraź sobie, że wchodzisz do muzeum, a na 100 dzieł, tylko jedno stworzyła kobieta. Albo że otwierasz podręcznik do historii sztuki i nie znajdujesz w nim ani jednej artystki. Brzmi jak fikcja? To, niestety, rzeczywistość, którą doskonale zna każda badaczka i każda historyczka sztuki. Linda Nochlin, legendarna historyczka, zapytała już w 1971 roku: „Dlaczego nie było wielkich artystek?”. Dziś wiemy, że problem nie leżał w braku talentu, ale w systemowym wykluczeniu.
Przez wieki kobieca twórczość była ukrywana, pomijana, a artystki musiały walczyć o każdy skrawek wolności. Zofia Stryjeńska, chcąc studiować, przebrała się za mężczyznę, by wejść do Akademii. Dziś te dramatyczne historie przeplatają się z twardymi danymi. Globalny rynek sztuki? Zaledwie 2% wartości sprzedaży prac kobiet. Zmiana postępuje, ale bardzo powoli – specjaliści szacują, że równość na aukcjach osiągniemy dopiero w… 2053 roku! Pomyśl o tym, ile jeszcze lat czeka nas nierówności.
Nowe dzieło Banksy’ego zostało zasłonięte po zaledwie 24h
Zofia Stryjeńska / DESA Unicum
Bolesne przebudzenie
Czy musimy czekać kolejne 30 lat? Czy nie nadszedł już czas, by podnieść głos? Tęsknota za sprawiedliwością i chęć zmiany stały się katalizatorem, który zainspirował DESA Unicum do podjęcia historycznej misji. Jako pierwsza prywatna instytucja w Polsce, uruchamia długofalowy program poświęcony sztuce kobiet. To nie jest jednorazowa akcja. To stała, konsekwentna platforma edukacji, promocji i celebracji kobiecej twórczości, która będzie oddawała głos artystkom, kuratorkom i kolekcjonerkom.
To projekt zrodzony z pasji i poczucia obowiązku. Jak mówi Agata Szkup, prezeska zarządu DESA Unicum: „Pozycja lidera zobowiązuje nas do zwracania uwagi na postaci i wątki, które na przestrzeni lat nie miały w dyskusji publicznej miejsca, na jakie zasługują. Polskie artystki są dzisiaj naszym dobrem narodowym”. To one, jak Magdalena Abakanowicz, Alina Szapocznikow, czy Tamara Łempicka, podbijają światowe rynki. Czas, by na nowo odkryć też te zapomniane.
Mela Muter /DESA Unicum
Wielki triumf. Artystki wracają na piedestał
Wszystko zacznie się we wrześniu 2025 roku, kiedy to DESA Unicum otwiera drzwi na oścież dla kobiecej sztuki. Startują z rozmachem! Pierwsza odsłona to aż pięć wystaw, panele dyskusyjne, oprowadzania kuratorskie i kino plenerowe. Na tej artystycznej scenie wystąpi ponad 100 artystek, od dawnych mistrzyń po współczesne ikony.
Na początek, prawdziwa gratka: wystawa “Olga Boznańska i Pionierki Malarstwa Polskiego”. Rok 2025 został ogłoszony rokiem tej niezwykłej malarki, która stała się symbolem kobiecej emancypacji w sztuce. Jej prace, obok dzieł Anny Bilińskiej-Bohdanowicz czy Meli Muter, pokażą, jak wielką siłę i determinację miały artystki, by podążać własną drogą.
Książki, które podbudują Twoją pewność siebie
Olga Boznańska /DESA Unicum
Ale to nie wszystko! Zobaczysz też:
-
Wystawę “Od Stryjeńskiej do Bogackiej – 100 lat kobiecej perspektywy”, która pokaże ewolucję kobiecych postaw.
-
“Design. W Stronę Kobiet” – hołd dla projektantek, które kształtowały estetykę naszej codzienności.
-
Ekspozycję poświęconą Julii Keilowej, ikonie polskiego modernizmu.
-
I na koniec, wystawę “Triumf Art Deco”, która upamiętni triumf Zofii Stryjeńskiej w Paryżu.
To nie jest tylko program, to rewolucja. To powrót do korzeni, do sprawiedliwości, do uznania i szacunku. To początek nowej ery, w której kobiety w końcu zajmą należne im miejsce w historii sztuki. Jesteście gotowi na to, by stać się jej częścią?
Olga Boznańska, Wnętrze pracowni
Zdjęcie główne: DESA Unicum
