Tadeusz Rolke nie żyje. 14 lipca 2025 ta smutna wiadomość obiegła świat polskich mediów. Legendarny fotograf i prekursor polskiej fotografii reportażowej odszedł w wieku 96 lat. I choć jego nazwisko jest większości znane, nie wszyscy mogą kojarzyć pewne fakty z jego życia. Co więc warto wiedzieć na temat tego artysty?
Z tekstu dowiesz się:
- Kim był Tadeusz Rolke?
- Jakie tematy poruszał w swojej fotografii reportażowej?
- W jakich mediach publikowano jego zdjęcia i gdzie mieszkał na emigracji?
- Jak wyglądała jego praca w fotografii mody i z kim współpracował?
- Jakie mniej znane fakty z życia Tadeusza Rolkego warto znać?
Tadeusz Rolke nie żyje. Co warto wiedzieć na temat legendarnego fotografa?
Mówimy Tadeusz Rolke, myślimy wybitny fotograf. Jego kariera w branży rozpoczęła się w latach 50. XX wieku. Dziś mężczyznę uważa się za prekursora polskiej fotografii reportażu. Co konkretnie uwieczniał na zdjęciach? Artysta ukazywał między innymi życie Cyganów w podwarszawskich miejscowościach, a także artystyczny klimat stolicy. Przedstawiał nie tylko realia PRLu, lecz także tworzył wyjątkowe portrety rodzimych artystów. Jego prace były publikowane w istotnych tytułach prasowych – zarówno polskich, jak i niemieckich (od lat 70. przebywał tam na emigracji). Warto też wiedzieć, ze zdjęcia Tadeusza Rolke były wielokrotnie wystawiane. Fotograf nie tylko chętnie pokazywał swoje prace, lecz także lubił dzielić się zdobytą wiedzą i doświadczeniem, czego dowodem może być między innymi wykładanie na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Warszawskiej Szkole Fotografii Mariana Schmidta.
Grażyna Hase – słynna polska projektantka czasów PRL’u. Oto jej historia
Tadeusz Rolke zajmował się tez fotografią mody
Tadeusz Rolke w swoim portfolio posiadał nie tylko reportażowe zdjęcia. W przeszłości pracował między innymi z magazynami „Ty i Ja” czy „Przekrój”, gdzie publikowano jego modowe prace. Fotograf zamieniał często studio na ulice polskich miast, a profesjonalne lampy na naturalne światło. Modelki chętnie pozowały mu na tle starych budynków czy murów, bazarów, a także środków lokomocji. Zależało mu, żeby pokazać lekkość i spontaniczność. W jego zdjęciach widać też często przewrotność. Dodajmy, że Rolke pod koniec lat 50. regularnie współpracował z projektantką mody, Barbarą Hoff. Co ciekawe, sam jednak nie uważał się za typowego fotografa mody.
Niektórzy jednak uważają mnie za fotografa mody. Pewna dziewczyna z Hiszpanii pisała doktorat na Uniwersytecie w Bochum o modzie. Przyjeżdżała do mnie, rozmawialiśmy, wykorzystała moje zdjęcia modowe. W tamtych czasach musieliśmy być wszechstronni. Nigdy nie byłem stricte fotografem mody, więc nie musiałem fotografować modelek na wybiegach – kobiet sprowadzonych do roli ruchomych wieszaków – wyjawił w książce “Tadeusz Rolke. Moja namiętność”.
Zdjęcie Tadeusza Rolke z 1967 roku, fot. archiwum.artmuseum.pl
Zdjęcie Tadeusza Rolke z 1969 roku, fot. archiwum.artmuseum.pl
Zdjęcie Tadeusza Rolke z 1969 roku, fot. archiwum.artmuseum.pl
Oto 5 mniej znanych faktów z życia Tadeusza Rolke
Co jeszcze warto wiedzieć na temat Tadeusza Rolkego? Zdecydowana większość osób kojarzy go jako mistrza fotografii – twórcę niezwykłych portretów, reportaży i sesji modowych. Dobrze jednak zdawać sobie sprawę, że w jego życiu i twórczości kryje się wiele mniej znanych, a interesujących faktów. Oto pięć z nich.
Marta Wojtal – kim jest znana fotografka gwiazd?
Trudna młodość Tadeusza Rolke
Gdy wybuchła II Wojna Światowa Tadeusz Rolke miał zaledwie 10 lat. I choć nie mógł uczęszczać do swojej szkoły, podczas okupacji kontynuował edukację w ramach tajnego nauczania. Działał też w Szarych Szeregach i wziął udział w Powstaniu Warszawskim pod pseudonimem „Wilk”. Po upadku zbrojnego wystawienia został wywieziony na roboty do Niemiec, a następnie ewakuowany w okolice Gdańska, gdzie doczekał wkroczenia Armii Czerwonej. W 1952 roku został aresztowany pod sfabrykowanym zarzutem udziału w „organizacji przestępczej” i przechowywania materiałów uznanych za szkodliwe dla państwa. Został skazany na siedem lat więzienia. Osadzono go m.in. w zakładzie karnym w Barczewie i Iławie. Po zwolnieniu w 1954 roku nie uzyskał zgody na kontynuację studiów (Historia sztuki) i pracował jako robotnik w laboratorium fototechnicznym.
Pierwsze zdjęcie zrobił podczas okupacji
W czasie okupacji, gdy Tadeusz Rolke miał 14 lat, po raz pierwszych chwycił po aparat. Był to prosty sprzęt – Kodak BabyBox – ale tylko na taki było go wówczas stać. W jednym z wywiadów wyjawił, że choć oficjalnie nie wolno było robić zdjęć Polakom na ulicy, w rzeczywistości nie było to bardzo przestrzegane.
Istnieje zdjęcie, którego żałował, że nie zrobił
Kiedyś wyszedłem na przystanku i widziałem galerię ludzi czekających na autobus. Fantastyczną! Ale… głupio jakoś było tak na wprost nich… Mogłem nacisnąć migawkę, nic by się nie stało… Nie zrobiłem… A widzę zdjęcie – powiedział w rozmowie z “Gazetą Pomorską”.
Rolke miał ogromna pasję do analogowej fotografii
Tadeusz Rolke pozostał wierny fotografii analogowej. Mężczyzna często podkreślał, że klisza wymaga przemyślanego podejścia do kadru.
Tadeusz Rolke wystąpił na dużym ekranie
Fotograf pojawił się też na dużym ekranie. Warto wiedzieć, że był jednym z dwóch głównych bohaterów filmu dokumentalnego “Dziennik z podróży” z 2013 roku (reż. Piotra Stasika) oraz zagrał epizodyczne role filmowe: siebie samego w filmie “Planeta singli. Osiem historii” z 2021 roku (reż. Mateusz Głowacki) oraz seniora w parku w produkcji “Przepiękne!” z 2025 roku (reż. Katia Priwieziencew).
Tadeusz Rolke, fot. Forum
Tomasz Rolke, fot. Forum
fot. Andrzej Hulimka / Forum
![Świat mody wstrzymał oddech, gdy Marta Wojtal walczyła o życie w szpitalu. Jak dziś czuje się fotografka? [Wywiad]](https://lamode.info/wp-content/uploads/2025/05/marta-wojtal1.jpg)
