Zapraszamy do prawdziwej uczty, wszystkich miłośników sztuki. Po dekadach retrospektyw, przełomowych odkryć artystycznych i subtelnych reinterpretacji przeszłości, galeryjne ściany Europy wypełnią się historiami, które zaskakują, prowokują i wzruszają. Od zmysłowych, po mroczne, pełne emocji ceramiczne figury Nicka Cave’a – świat sztuki eksploruje nowe obszary, ale także patrzy wstecz, celebrując dziedzictwo takich postaci jak Picasso, Suzanne Valadon czy Kandinsky. Przygotowaliśmy szczegółowy przegląd najważniejszych wystaw sztuki w Europie, które po prostu trzeba zobaczyć.
Wystawy sztuki w Europie 2025: przegląd
Świat sztuki od lat nieustannie redefiniuje siebie, a 2025 rok zdaje się kulminacją tej podróży. Stawia pytania o to, kim jesteśmy, skąd przychodzimy i dokąd zmierzamy. To czas na refleksję nad różnorodnością, granicami komunikacji, technologią i duchowością.
Małgorzata Mirga-Tas, Kunsthaus Bregenz, Austria
Małgorzata Mirga-Tas, reprezentantka Polski na weneckim Biennale w 2022 roku, powraca z zupełnie nowym projektem w Kunsthaus Bregenz. Artystka znana z tekstylnych kolaży, wprowadza na scenę nowe medium: rzeźbę z wosku. Jej prace, przedstawiające pełnowymiarowe postaci i zwierzęta, nawiązują do romskich tradycji i mitologii. Centralnym punktem wystawy stają się monumentalne instalacje, takie jak scena rodzinnej uczty, pełna symboliki związanej z cyklem życia i duchowością. Wystawa łączy osobiste historie z uniwersalnymi tematami, takimi jak tożsamość, migracja czy ekologia.
fot. Tate St Ives
Christine Sun Kim, All Day All Night, Whitney Museum of American Art, Nowy Jork
Christine Sun Kim to artystka, której twórczość w wyjątkowy sposób łączy dźwięk, obraz i język, a jej retrospektywa w Whitney Museum to okazja, by zanurzyć się w jej wielowymiarowym świecie. „All Day All Night” obejmuje szeroki przekrój prac: od wczesnych rysunków i notacji muzycznych po monumentalne instalacje wideo i performanse. Wystawa podkreśla jej doświadczenia jako osoby głuchej, badając napięcia między dźwiękiem a ciszą oraz pomiędzy normami kulturowymi a wykluczeniem. Jednym z głównych elementów wystawy jest interaktywna instalacja, w której widzowie mogą doświadczyć dźwięków wizualnie i dotykowo.
fot. Whitney Museum
American Photography, Rijksmuseum, Amsterdam
Wystawa „American Photography” w Rijksmuseum to prawdziwy hołd dla amerykańskiej fotografii. Kuratorzy zgromadzili ponad 200 prac z różnych dekad, oferując szeroką perspektywę na rozwój tego medium w Stanach Zjednoczonych. Wystawa zaczyna się od klasycznych dzieł mistrzów, takich jak Dorothea Lange, której zdjęcia dokumentują Wielki Kryzys, a także Walkera Evansa, portretującego Amerykę w czasach przemian. Dalej eksplorujemy późniejsze dekady z pracami Diane Arbus – jej kontrowersyjne portrety ukazują marginesy społeczne – i Nan Goldin, która dzięki intymnym zdjęciom, wnika w świat subkultur i osobistych historii.
fot. Rijksmuseum
Paris noir: Artistic Movements and Anti-colonial Struggles 1950–2000, Centre Pompidou, Paryż
„Paris noir” to wystawa, która zabiera widza w podróż przez pół wieku twórczości artystów afrykańskiego i karaibskiego pochodzenia, którzy działali we Francji. Zebrano tutaj dzieła ponad 150 artystów – od surrealizmu, przez abstrakcję, po postkolonialne instalacje multimedialne. Wystawa pokazuje nie tylko wpływ tych artystów na francuską scenę artystyczną, ale także ich zaangażowanie w ruchy antykolonialne i walkę o prawa człowieka. Wśród wyróżnionych twórców znajdziemy Wifredo Lama, twórcę kubańskiego surrealizmu oraz współczesną artystkę, Nathalie Leroy Fiévee, której instalacje dotykają problemu współczesnego rasizmu. To ekspozycja, która mówi o sile sztuki jako narzędzia walki i dialogu społecznego.
fot. Centre Pompidou
Jon Rafman, Nine Eyes, Louisiana Museum of Modern Art, Dania
Jon Rafman, mistrz dokumentacji cyfrowego świata, zaprasza nas w podróż przez Google Street View – projekt, który zrewolucjonizował sposób postrzegania przestrzeni. Wystawa „Nine Eyes” prezentuje wyjątkowe kadry uchwycone przez wszechobecne obiektywy kamer Google’a. Rafman z powodzeniem odkrywa w codzienności surrealizm: opuszczone ulice, samotnych wędrowców czy przypadkowe zdarzenia. Każde zdjęcie opowiada historię – czasem komiczną, innym razem melancholijną. To nie tylko estetyczna uczta, ale także refleksja nad tym, jak technologia wpływa na nasze życie i dokumentuje je bez naszej wiedzy. W galerii Louisiana monumentalne wydruki prac Rafmana zyskują nowy wymiar, stając się oknem do współczesnego, cyfrowego pejzażu.
fot. Louisiana Museum of Modern Art
Suzanne Valadon, Pompidou Center, Paryż
Suzanne Valadon była pionierką w świecie zdominowanym przez mężczyzn – modelką, artystką i matką znanego malarza Maurice’a Utrilla. Jej retrospektywa w Pompidou Center to nie tylko okazja do zobaczenia jej dzieł – takich jak portrety, akty i pejzaże – ale także poznania jej fascynującego życia. Wystawa prezentuje m.in. niepublikowane wcześniej szkice, osobiste listy oraz fotografie dokumentujące jej związki z wielkimi artystami Belle Époque, jak Edgar Degas i Auguste Renoir. Jej prace, często ukazujące kobiety w intymnych, ale silnych pozach, są odzwierciedleniem jej dążenia do przełamywania konwencji i stereotypów.
fot. Pompidou Center
Radical! Women Artists and Modernism, 1910–1950, Belvedere Museum, Wiedeń
„Radical!” to prawdziwa celebracja kobiecej siły i innowacyjności w sztuce XX wieku. Wystawa przedstawia dzieła ponad 50 artystek, które zrewolucjonizowały modernizm, choć przez dekady były marginalizowane w dominującym, męskim kanonie. Od geometrycznych kompozycji Soni Delaunay po odważne portrety Tamary Łempickiej, ekspozycja pokazuje bogactwo technik, tematów i perspektyw. Kuratorzy zadbali o stworzenie narracji, która nie tylko prezentuje piękno dzieł, ale także opowiada historie artystek walczących o miejsce w świecie sztuki. Ich prace to świadectwo siły i odwagi, która zmieniała oblicze modernizmu, ukazując kobiece spojrzenie na otaczający świat.
fot. Folkwang Museum
Sarah Lucas, Museum of Contemporary Art Kiasma, Helsinki
Sarah Lucas, jedna z najważniejszych postaci ruchu Young British Artists, wprowadza nas do świata swoich surowych, lecz pełnych humoru dzieł. W Kiasmie zobaczymy przekrój jej twórczości z ostatnich trzech dekad, w tym słynne rzeźby tworzone z codziennych przedmiotów, takich jak meble, rajstopy czy papierosy. Lucas używa tych materiałów, by eksplorować cielesność i społeczne postrzeganie ciała – z przymrużeniem oka, ale i bezkompromisową szczerością. Instalacje, takie jak „Two Fried Eggs and a Kebab”, prowokują do dyskusji o płci, seksualności i granicach sztuki. To wystawa, która nie boi się wyzwań i zmusza do myślenia – dokładnie tak, jak Lucas lubi.
fot. Sadie Coles
Nick Cave, The Devil: A Life, Museum Voorlinden, Holandia
Nick Cave, znany przede wszystkim jako muzyk, prezentuje swoją wizję diabła w pierwszej solowej wystawie w Museum Voorlinden. Seria 17 ceramicznych figurek opowiada o narodzinach, życiu i upadku diabła, przedstawionego w sposób ironiczny, a zarazem głęboko symboliczny. Każda postać odzwierciedla inny etap życia tej mitycznej istoty – od młodzieńczej ciekawości po starczą mądrość i zmęczenie. Cave bawi się formą, dodając elementy groteski, które kontrastują z precyzyjnym rzemiosłem jego ceramiki. To wystawa pełna narracji, humoru i subtelnych nawiązań do ludzkich wad, które czynią ją wyjątkowym doświadczeniem.
fot. Museum Voorlinden
Kandinsky’s Universe: Geometric Abstraction in the 20th Century, Museum Barberini, Poczdam
Ekspozycja w Museum Barberini jest hołdem dla Wassilego Kandinsky’ego i jego rewolucyjnego wpływu na sztukę abstrakcyjną. Na wystawie zobaczymy ponad 100 dzieł, które eksplorują geometryczne podejście do malarstwa, od Kandinsky’ego po jego następców, takich jak Josef Albers i Sonia Delaunay. Każda sala prezentuje inny aspekt abstrakcji – od kolorystycznych eksperymentów po symbolikę duchowości. W szczególności podkreślono dialog między sztuką Kandinsky’ego a jego współczesnymi, ukazując, jak zmieniały się koncepcje artystyczne w kontekście XX-wiecznych przemian. Ta wystawa to uczta dla miłośników geometrii, koloru i kompozycji.
fot. Museum Barberini
Five Friends, Museum Brandhorst, Monachium
„Five Friends” to spotkanie artystycznych gigantów: Johna Cage’a, Merce’a Cunninghama, Jaspera Johnsa, Roberta Rauschenberga i Cy Twombly’ego. Wystawa prezentuje, jak ich współpraca wykraczała poza granice tradycyjnych mediów, łącząc malarstwo, rzeźbę, muzykę i taniec. Ekspozycja obejmuje zarówno indywidualne prace artystów, jak i dokumentację ich wspólnych projektów. To fascynujące spojrzenie na artystyczny dialog, który ukształtował nowoczesne podejście do sztuki interdyscyplinarnej.
fot. Museum Brandhorst
zdjęcie główne: Whitney Museum
