Meble z czasów PRL-u przeżywają swoją drugą młodość. Lata te kojarzą się słusznie z okresem niedoboru, ciągnącymi się kolejkami i absurdami rodem z filmów Barei. W tym samym momencie prężnie rozwijało się polskie wzornictwo, które po latach uzyskało status kultowego i najbardziej pożądanego stylu wnętrzarskiego. Na czym skupiają się projekty z czasów PRL-u?
PRL-owskie meble są nastawione przede wszystkim na funkcjonalność. Niewielkie mieszkania w blokach nie zapewniały wystarczająco dużej przestrzeni, dlatego każdy element wnętrza musiał cechować się lekkością i przydatnością. Doskonałym przykładem jest meblościanka, która uwzględniała nie tylko zamykane szafki i półki, ale także tapczan – choć ten projekt nie należy do najbardziej estetycznych konceptów modułowych z tamtego okresu, doskonale odzwierciedla wymogi ówczesnych wnętrz.
Dziś możemy wyrażać siebie nie tylko przez ubiór, ale także wygląd naszych mieszkań. Mamy dostęp do unikalnych projektów, które pojawiają się nie tylko w katalogach luksusowych marek, ale również na pchlich targach. W czasie PRL-u wygląd wnętrz był mocno zunifikowany. Charakterystyczna dla mebli z PRL-u była stonowana kolorystyka (brąz, beż i szarości), ograniczenie względem materiałów (meble były wykonywane najczęściej z drewna, sklejki lub materiałów laminowanych) i minimalistyczna forma, którą projektanci kierowali się ze względu na ideologię równości i dostępności dla mas. W niektórych projektach wyraźnie ujawnia się inspiracja krajami skandynawskimi, których metodyka urządzania wnętrz jest dziś szczególnie atrakcyjna.
Jakie są najpopularniejsze projekty z PRL-u?
Krzesła patyczaki
Jeszcze niedawno krzesła patyczaki wypełniały przyboczne śmietniki – wydawało się, że zmieniająca się moda wyparła relikty z drugiej połowy XX wieku. Dziś trudno o takie znalezisko – patyczaki znajdziemy raczej na platformach sprzedażowych lub w sklepach zajmujących się renowacją i dystrybucją najmodniejszych projektów z czasów PRL-u. Profesjonalna nazwa patyczaków to A-5910. Były inspirowane szwedzkim modelem Lilla Åland – polskie odpowiedniki do dziś produkuje się w fabryce Mebli Giętych Fameg w Radomsku. Są drewniane, posiadają wąskie nogi i charakterystyczne oparcie stworzone z cienkich szczebelków. Ich prosta konstrukcja pozwala na łatwą customizacje w przestrzeni domowej – wystarczy papier ścierny, farba o wymarzonym kolorze i dobry lakier, by krzesło otrzymało nowe życie. Patyczaki są niezwykle uniwersalne – wyglądają świetnie w komplecie, ale można połączyć je także z innymi, prostymi w formie modelami krzeseł.
Przeczytaj też: NOWE PRZEZNACZENIE DAWNEGO HOTELU CRACOVIA. POWSTANIE W NIM MUZEUM ARCHITEKTURY I DESIGNU
Fotel Chierowskiego
Józef Chierowski to jeden z najpopularniejszych przedstawicieli polskiego Designu. Był związany z Dolnośląskimi Fabrykami Mebli w Świebodzicach, gdzie ok. 1962 rokuwyprodukowano pierwszy model fotela 366. Posiadał szkielet z tarcicy brukowej (uwzględniający charakterystyczne podłokietniki) i tapicerkę na mikrogumie, z pikowaniem oraz guzikami. Do dziś ceni się go za niewielkie wymiary – choć jest niezwykle wygodny, w przeciwieństwie do wielu foteli zajmuje mało miejsca (mierzy około 62 cm w szerokości i 71 cm wysokości) i dobrze wpisuje się w przestrzeń kawalerek. Nowoczesną odsłonę fotela możemy kupić w sklepie 366 Concept, którego założyciele otrzymali wyłączną licencję na produkcje foteli projektu Chierowskiego. Współczesna dostępność materiałów pozwala na swobodny wybór obicia oraz kolorów szkieletu.
Stolik jamnik
Stolik jamnik to ogólna nazwa określająca szereg projektów służących jako szafki nocne i stoliki kawowe. Jednym z najbardziej charakterystycznych projektów jest T-98, którego pierwowzór został wyprodukowany w Polsce przez Obornickie Fabryki Mebli. Posiada zaokrąglony blat, wąskie nóżki i charakterystyczny połysk. Podobny model znajdziemy dziś m.in. w Ikei. Wspomniany stolik jest dowodem na podnadczasowe wykończenie mebli z PRL-u – delikatnie opływowa forma na prostej w formie podstawie to must have każdego mieszkania nastawionego na minimalizm. Innym stolikiem kawowym powstałym w XX wieku jest model „Kawa i papierosy” autorstwa prof. Hałasa. Posiada charakterystyczny blat o kształcie łzy.
Regał o zmiennych wysokościach prof. Hałasa
Rajmund Teofil Hałas to jedna z najważniejszych postaci designu z czasów PRL-u – jego projekty sprzedają się na aukcjach za zawrotne sumy. Wśród najpopularniejszych modeli mebli z portfolio Hałasa, prócz wcześniej wspomnianego stolika „Kawa i papierosy”, znajdziemy regał o zmiennych wysokościach zaprojektowany w 1959 roku. Jego ponowne odkrycie zawdzięczamy inicjatywie organizacji nowemodle.org, która przywróciła ten model do produkcji w 2013 roku. Wyważona kombinacja desek, otworów i metalowych łączników sprawia, że regał ten emanuje prostotą, ale jednocześnie charakteryzuje się niezwykłą funkcjonalnością. Pomimo swojego historycznego rodowodu, regał ten doskonale wpisuje się w nowoczesne wnętrza, co świadczy o nieprzemijającym sukcesie projektu.
Przeczytaj też: HARMONIA I ELEGANCJA. 5 NAJWAŻNIEJSZYCH ELEMENTÓW STYLU KLASYCZNEGO
Zdjęcie główne: Instagram @meblosciankaprl
