70 urodziny PKiN – 17 ciekawostek o symbolu powojennej Warszawy, których możesz nie znać

21 lipca 2025 roku Pałac Kultury i Nauki obchodzi 70 urodziny urodziny. Ten monumentalny kolos wciąż budzi emocje – od zachwytu po kontrowersje. Jednak, czy naprawdę znamy go tak dobrze, jak nam się wydaje? Oto 15 fascynujących ciekawostek, które odkryją przed mniej znane oblicze najbardziej rozpoznawalnego budynku w Polsce.

W tym artykule:

• przypominamy, jak w zaledwie 3 lata powstał jeden z najwyższych budynków Europy;
• pokazujemy, co sprawia, że PKiN to nie tylko architektura, ale też… żywy organizm;
• zaglądamy w miejsca, do których turyści zwykle nie docierają – od piwnic po iglicę;
• sprawdzamy, ile kosztuje panorama Warszawy z 30. piętra i czy można tam zajrzeć nocą;
• obalamy mity i ujawniamy mniej znane fakty z czasów budowy Pałacu;
• odkrywamy, kto tu mieszka na stałe (spoiler: nie tylko ludzie);
• pokazujemy, jak PKiN zarabia i dlaczego wciąż wzbudza emocje.

 

Pałac, który zbudowano w zaledwie 3 lata

Budowa Pałacu Kultury i Nauki rozpoczęła się 2 maja 1952 roku, a zakończyła dokładnie 22 lipca 1955 roku. Dokładnie 3 lata. W tamtym czasie był o 81 metrów wyższy niż ówczesny Empire State Building (bez iglicy). PKiN miał za zadanie symbolizować „przyjaźń” ZSRR i Polski, bo trzeba dodać, że jego budowę zlecił sam Józef Stalin. W rzeczywistości stał się symbolem epoki – trudnej, ale fascynującej.

Tuż obok Pałacu znajduje się teraz nagradzane Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

237 metrów – najwyższy budynek PRL-u (i długo po niej)

Licząc razem z iglicą, Pałac Kultury mierzy 237 metrów – bez niej 187,68 metra. W 1994 roku na jego szczycie umieszczono iglicę, która podniosła wysokość budynku z 230,68 metrów do 237 metrów. Przez ponad 50 lat był najwyższym budynkiem w Polsce, dopiero w 2021 roku ustąpił miejsca Varso Tower (310 metrów). Zajmuje 19 miejsce wśród najwyższych budynków w Europie. Pałac Kultury ma 46 kondygnacji, w tym 2 podziemne. 

Budynek, który wyraźnie zaznaczył swoją obecność 

Pałac Kultury zajmuje powierzchnię 50 hektarów. Do jego budowy zużyto 40 mln cegieł oraz 26 tys. ton stali. By mógł powstać, wyburzono ok. 170 warszawskich kamienic.

Ponad 793 schodów i tylko jedna winda na szczyt

Aby dostać się do iglicy, trzeba pokonać 793 stopnie schodów. W budynku działa 40 wind, ale tylko jedna z nich dojeżdża na 30. piętro, gdzie znajduje się taras widokowy (na wysokości 144 metrów).

Wielkość robi wrażenie – dosłownie

PKiN to:

• 123 000 m² powierzchni użytkowej;
• 817 000 m³ kubatury;
• szacunkowa masa budynku to około 328 000 ton – tyle co 44 Wieże Eiffla.

Zwierzęta w Pałacu – natura w sercu miasta

Monumentalny i surowy z zewnątrz, ale PKiN tętni życiem również… dzikiej przyrody. Na 43. piętrze gniazdują sokoły wędrowne, które od 2009 roku można obserwować online. W podziemiach, na poziomie -2, mieszkają koty, otoczone stałą opieką. Na dachu Teatru Studio działa pasieka, a na murach pałacu rosną dziesiątki gatunków roślin. Flora i fauna w samym centrum Warszawy? Tylko w Pałacu Kultury.

Ile osób zginęło przy budowie Pałacu?

Oficjalnie mówi się o 16 ofiarach śmiertelnych wśród robotników budujących Pałac Kultury. Byli to głównie obywatele radzieccy. W późniejszych latach odnotowano 8 wypadków z tarasu widokowego, przez co ostatecznie zamontowano kraty.    

Bilet na Warszawę z lotu ptaka? Od 23 zł

Taras widokowy na 30. piętrze to obowiązkowy punkt zwiedzania stolicy. W momencie publikacji niniejszego artykułu ceny biletów wynoszą:

• 23 zł (ulgowy);
• 28 zł (normalny);
• 35 zł (zwiedzanie nocą) .

Widok? Bezcenny.

Czy Pałac zarabia na siebie? Tak – i to miliony

Szacuje się, że PKiN przynosi około 5 mln zł rocznie dochodu. Źródłem przychodów są bilety i wynajem powierzchni, a także organizacja wydarzeń, kongresów i konferencji.

Zwiedzanie możliwe – i coraz popularniejsze

Co roku Pałac Kultury odwiedza około 1 miliona turystów z kraju oraz z zagranicy. W PKiN można zwiedzać zarówno wnętrza (z przewodnikiem), jak i korzystać z oferty instytucji działających w budynku.

Ponad 30 instytucji pod jednym dachem

W Pałacu funkcjonuje ponad 30 różnych instytucji – teatry (Teatr Dramatyczny, Teatr Studio), muzea (Muzeum Techniki), uczelnie, biura, biblioteki i Sala Kongresowa.

Sala Kongresowa – ikona w ikonie

Największa przestrzeń w PKiN to legendarna Sala Kongresowa z 2 880 miejscami siedzącymi. Przez dekady gościła międzynarodowe gwiazdy, kongresy, pokazy mody i… zjazdy partyjne.

Zgłodniałaś? Zobacz: Polskie restauracje z gwiazdką Michelin

Więcej niż tylko biurowiec – Pałac ma ponad 3000 pomieszczeń

Od sal kinowych, przez teatralne, aż po konferencyjne – w PKiN znajduje się ponad 100 wielofunkcyjnych przestrzeni. Jednak, jak podaje oficjalna strona PKiN, liczba wszystkich pomieszczeń (zapewne wiele dużo mniej reprezentacyjnych) wynosi aż 3288. To miasto w mieście, którego nie da się ogarnąć jednym spojrzeniem.

Zabytek od 2007 roku

Mimo kontrowersji związanych z genezą budowy oraz jej zleceniodawcą, którego nazwisko zaczyna się na literę „S”, a kończy na „talin”, w 2007 roku Pałac został wpisany do rejestru zabytków. Decyzja ta podkreśla jego wartość architektoniczną i kulturową, niezależnie od politycznego kontekstu.

Zagrał w kilkudziesięciu filmach i serialach

PKiN często pojawia się w kadrze jako tło, ale też „bohater” fabularny. Można go zobaczyć m.in. w:

• „Człowiek z marmuru” Andrzeja Wajdy;
• „Miasto 44” Jana Komasy;
• „Pitbull” Patryka Vegi;
• „Alternatywy 4” (serial);
• „Człowiek z żelaza”.

Pałac to aktor o niepodrabialnej charyzmie.

Inspiracja z Moskwy, serce Warszawy

Projektantem PKiN był radziecki architekt Lew Rudniew, który inspirował się m.in. Stalinem w Moskwie, ale adaptował projekt do lokalnej architektury, m.in. detali warszawskich kamienic i renesansowych zdobień. Stworzył 5 planów architektonicznych, a wyboru ostatecznego dokonali Polacy.

Symbol, który dzieli… ale na zawsze wpisał się w krajobraz stolicy

Przez lata mówiono o jego wyburzeniu. Dziś już wiemy, że Pałac Kultury zostaje. Nie tylko jako świadek historii, ale i żywa część współczesnej Warszawy. Zmienia się, modernizuje, tętni życiem.

PKiN to więcej niż beton, marmur i iglica. To swoisty barometr zmian, jakie zaszły od czasów od PRL-owskiej monumentalności po XXI-wieczną wielofunkcyjność. W 2025 roku Pałac Kultury kończy 70 lat i ma się lepiej niż kiedykolwiek. 

Odwiedzając go, nie patrz tylko w górę. Zajrzyj do środka. Pałac ma jeszcze wiele do powiedzenia.

 

Pytania i odpowiedzi

Ile kosztuje bilet na 30. piętro Pałacu Kultury?

Bilet na taras widokowy kosztuje od 25 zł (ulgowy) do 35 zł (normalny). W cenie – panorama Warszawy z wysokości 114 metrów.

Ilu ludzi zmarło przy budowie Pałacu Kultury?

Szacuje się, że w czasie budowy zginęło 16 robotników, głównie radzieckich. Dokładna liczba do dziś budzi kontrowersje. Łącznie, w całej swojej historii, Pałac Kultury odebrał 24 życia.

Co warto zobaczyć w Pałacu Kultury?

Na uwagę zasługują m.in. Sala Kongresowa, muzea, teatry oraz punkt widokowy. PKiN kryje też ponad 3000 pomieszczeń i 30 instytucji.

Czy można wejść na Pałac Kultury za darmo?

Wstęp na taras widokowy jest płatny, ale do wielu instytucji wewnątrz pałacu można wejść bezpłatnie. Warto sprawdzić aktualne wydarzenia i wystawy.

Ile lat trwała budowa Pałacu Kultury?

Budowa trwała dokładnie 3 lata – od maja 1952 do lipca 1955. Jak na 237-metrowy budynek, to tempo było imponujące.

Kto zbudował Pałac Kultury: Polacy czy Rosjanie?

Gmach zaprojektował radziecki architekt Lew Rudniew, a budowę prowadzili głównie radzieccy robotnicy, wspierani przez Polaków. Był to „dar narodu radzieckiego” dla Polski.

Dlaczego w Pałacu Kultury są kraty?

Kraty zabezpieczają okna tarasu widokowego, by chronić odwiedzających. To także wymóg bezpieczeństwa budynków o takiej wysokości.

Jak potocznie nazywa się PKiN?

Najczęściej mówi się po prostu „Pałac” lub „Pekin” (od skrótu PKiN). To nazwa z przymrużeniem oka, ale dobrze znana warszawiakom.

 

Czytaj także: Dom Książki stał się zabytkiem

 

Zdjęcia: forum.com.pl