Żydowskie Muzeum Galicja ma zaszczyt zaprosić na wystawę opowiadającą o wyjątkowych losach Heleny Rubinstein (1872-1965), przygotowaną we współpracy z Żydowskim Muzeum w Wiedniu. W 2022 roku wypadają dwie wyjątkowe rocznice, 150-lecia urodzin oraz 120-lecia założenia marki Rubinstein.
Chaja, później znana jako Helena Rubinstein przyszła na świat 25 grudnia 1872 w podkrakowskim Podgórzu jako najstarsza córka w rodzinie drobnego kupca. Wkrótce po jej narodzinach Rubinsteinowie przenieśli się do Krakowa i to w dzielnicy żydowskiej na Kazimierzu wychowała się i dorastała.
Od najmłodszych lat Helena wyróżniała się na tle swoich rówieśników. Najstarsza z całej gromadki rodzeństwa, szybko przejęła obowiązki związane zarówno z opieką nad siostrami, jak i pomocą w prowadzeniu sklepików ojca. Choć uzyskała jedynie podstawowe wykształcenie, potrafiła uczyć się poprzez obserwację otoczenia, a wyjątkowa charyzma ułatwiała jej nawiązywanie kontaktów.
Rodzina często zmieniała mieszkania, jednak wszystkie znajdowały się w obrębie Kazimierza. To tutaj, pomimo skromnych warunków, matka Heleny uczyła swoje osiem córek, jak dbać o urodę. W jej przekonaniu zewnętrzny wdzięk i wewnętrzny urok zapewnić miały dziewczętom odpowiednich mężów, a przez to lepsze życie. Ta nauka zapadła głęboko w pamięć Heleny, a w połączeniu z matczynym kremem przywiezionym w walizce do Australii, stała się receptą na sukces.
Helena Rubinstein otwiera Pawilon swojego imienia w
Muzeum Sztuki w Tel Awiwie, 1959 rok
fot. Wikimedia Commons
Wyjeżdżając z Krakowa w poszukiwaniu lepszego losu, Chaja stała się Heleną. Pod tym imieniem założyła kosmetyczne imperium, które zaczęło się od malutkiego saloniku w Melbourne. Po osiągnięciu sukcesu postanowiła ruszyć na podbój starego kontynentu, co po kilku latach udało jej się osiągnąć. Poza tym, wyszła za mąż i urodziła dwóch synów. Do wybuchu I wojny światowej posiadała już salony w Londynie i Paryżu. Te dwie wielkie europejskie stolice wyrobiły w niej gust, przyciągnęły znajomych i przyjaciół z artystycznych kręgów. Z czasem Helena zainteresowała się także modą, a tacy projektanci, jak Dior, Chanel, czy Yves Saint Laurent zapełniali jej szafy ekskluzywnymi kreacjami. Ponadto pociągał ją świat sztuki: obrazy wybitnych artystów zaczęły wypełniać ściany jej kolejnych apartamentów, a Salvador Dali namalował nawet mural w jej własnym mieszkaniu.
W czasie I wojny światowej Helena postanowiła zdobyć ostatni z wielkich rynków kosmetycznych. W 1915 roku otworzyła pierwszy nowojorski salon i od tego czasu Stany Zjednoczone stały się miejscem jej największych sukcesów.
Australijska reklama
kosmetyków Heleny Rubinstein, 1945
fot. Internet Archive
W chwili śmierci w 1965 roku, Rubinstein uważana była za najbogatszą kobietę swoich czasów i jedną z pierwszych, którym udało się to osiągnąć wyłącznie własną pracą. Jej imperium kosmetyczne obejmowało niemal wszystkie kraje świata, a firma warta była około 100 mln dolarów. Posiadała fabryki w Stanach Zjednoczonych, Francji i Niemczech. Jej wspaniałe apartamenty z tarasami na dachu w Paryżu i Nowym Jorku wielokrotnie zamieniały się w wybiegi dla modelek zaprzyjaźnionych projektantów, a we francuskiej Prowansji posiadała ogromną willę otoczoną polami jaśminu. Niewiarygodny majątek nie wpłynął jednak na jej gusta kulinarne – do końca życia na drugie śniadanie do pracy zabierała papierową torbę z udkami kurczaka lub jajkami na twardo, a na wystawnych przyjęciach dla wyższych sfer podawała kiełbasę krakowską i wódkę.
Wystawa w Żydowskim Muzeum Galicja pozwala poznać niezwykłe koleje losu tej wybitnej krakowianki. Odwiedzający mogą wczuć się w ducha epoki dzięki bogatym materiałom wizualnym, wśród których znajdują się nieznane dotąd szerzej fotografie z krakowskiego etapu życia Rubinstein. Ekspozycję wzbogacają przykłady kosmetyków z różnych dekad. Jednak wystawę tę wyróżnia przede wszystkim oddanie głosu samej Helenie Rubinstein, która przemawia poprzez liczne cytaty oraz z planu spotu reklamowego z 1929 roku. Wisienką na torcie jest elegancka suknia projektu Christiana Diora, uszyta na specjalne zamówienie Heleny Rubinstein w latach 50.
Salon fryzjerski w głównym nowojorskim kompleksie
urodowym Heleny Rubinstein przy Piątej Alei,
fot. Biblioteka Kongresu Stanów
Zjednoczonych
Uzpełnieniem wystawy będzie bogaty program wydarzeń towarzyszących, m.in. wykłady i spacery tematyczne obejmujące miejsca związane z bohaterką ekspozycji.
Patronat honorowy nad wystawą objął Prezydent Miasta Krakowa, Profesor Jacek Majchrowski.
Wystawa prezentowana będzie od 26 października 2022 do 16 kwietnia 2023 roku.
Korytarz w nowojorskim apartamencie Heleny Rubinstein
fot. Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych
„Helena Rubinstein. Pierwsza dama piękna”
Żydowskie Muzeum Galicja
ul. Dajwór 18, Kraków
Zdjęcie tytułowe: Portret nastoletniej Heleny Rubinstein. Lata 80. lub 90. XIX wieku, fot. Archives Helena Rubinstein
