Do 2022 roku wydano aż 37 modeli butów Air Jordan, z czego ostatni pojawił się na rynku 28 lipca wspomnianego roku. Za najbardziej kultowe uważa się 4 pierwsze (przypadające na lata 1984-1989), które są silne związane z najbardziej owocnym okresem kariery Jordana. Ich historia jest niezwykle ciekawa, nawet z perspektywy osób niezainteresowanych amerykańską koszykówką. Zespół Nike, wydając pierwszy model Air Jordanów, postawił wszystko na jedną kartę. Dlaczego?
Air Jordan 1
Pierwsze Air Jordany zostały zaprojektowane w 1984 roku przez Petera Moore’a i Bruce’a Kilgore’a na życzenie marki Nike. Model został zamówiony specjalnie dla Michaela Jordana, w czasie pełnego rozkwitu kariery sportowca. Wówczas Jordan grał jeszcze w zespole Chicago Bulls, a o projekt na wyłączność zabiegał również Converse i Adidas. Nike pokonał konkurencje, a wartość kontraktu wyceniono na 2,5 miliona dolarów, czyli znacznie więcej, niż w przypadku innych umów między sportowcami a markami obuwniczymi. Nike uzyskał przewagę nie tylko ze względu na pomysłowy projekt, ale także obiecany procent dla Jordana ze sprzedaży każdej pary Air Jordan 1.
Kontrowersje związane z pierwszym modelem Air Jordan
Air Jordan 1 to czarno-czerwony but z wysoką cholewką. Biel pojawia się w nich jedynie jako guma sneakersów. Michael Jordan pierwotnie nie chciał przystać na propozycję kolorystyczną, nie tylko ze względu na nietypowe obostrzenia NBA. Połączenie czarnego i czerwonego określił jako „diabelskie barwy”.
Z kolei polityka NBA od koszykarzy wymagała butów w 51% białych, a model Air Jordan 1 miał jedynie białą gumę (stanowiącą 23% buta). Być może nie jest to oczywiste, że wszelkie wykroczenia koszykarzy, również te związane z ubiorem, wiążą się z dużą grzywną nakładaną na sportowca. Według plotek, opłaty dotyczyły aż 5000 dolarów za mecz – rzecz jasna, zasada nie jest aktualna, a NBA zniosło grzywnę pod koniec XX wieku. Z dzisiejszej perspektywy sytuacja obciążająca koszykarza za niedostateczną ilośc bieli jest niedorzeczna i nie wiadomo, na ile marka Nike ubarwiła całą historię na rzecz marketingu. Nie mniej jednak zespół zgodził się na opłacenie każdej kary. Motyw został sprytnie przechwycony w reklamie „Banned”. Jej slogan brzmiał: 15 września Nike stworzyło rewolucyjne nowe buty do koszykówki. 18 października NBA wyrzuciła ich z gry. Na szczęście NBA nie może powstrzymać cię przed ich noszeniem. Air Jordan. Od Nike.
Zobacz też: SŁYNNE KOLABORACJE STREETWEAR I MAREK LUKSUSOWYCH: NAJBARDZIEJ PRZEBOJOWE PRZYKŁADY
Sama nazwa nawiązuje do technologii powietrznej, która dopiero pojawiała się projektach butów od Nike. Na pomysł wpadł ówczesny konsultant Nike, Sonny Vaccaro, słusznie zauważając, że „Air” odnosi się zarówno do poduszki powietrznej w podeszwie, jak i samego Jordana, który na boisku dużo podskakiwał.
Rok po przekazaniu butów Jordanowi, model trafił do sprzedaży. Skuteczna strategia marketingowa sprawiła, że pierwszy model butów Air Jordan nie tylko przekroczył granice boiska, ale stał się także symbolem wyrażania osobistego stylu i buntowniczego ducha walki. Sukces modelu Air Jordan 1 przekroczył wszelkie możliwe oczekiwania – Nike sprzedało 1,5 mln par w pierwszy tydzień od premiery, a w rok zarobiło na Jordanach aż 126 milionów dolarów. Ponad 10 lat później Nike wraz z Michaelem Jordanem stworzyli brand podlegający Nike – to on, choć wcześniej niesprecyzowany, jest odpowiedzialny za wszelkie modele Air Jordan’ów, które znamy dziś.
Air Jordan 2
Drugi model Air Jordanów pojawił się w sklepach w listopadzie 1986 roku. Zaprojektowany ponownie przez Bruce’a Kilgore’a i Petera Moore’a, został pierwotnie wydany w biało-czerwonej kolorystyce. Był smuklejszy niż model Air Jordan 1, co miało wpływ na wygodę gry. Michael Jordan regularnie grał w nich na boisku, a w tamtym okresie większość jego występów wiązała się ogromnym sukcesem. Tak było chociażby w przypadku meczu z New York Knicks, w którym zdobył 50 punktów i pobił rekord Madison Square Garden pod względem największej liczby punktów zdobytych przez jednego zawodnika. Model, oprócz na boisku, pojawił się również w filmie Kosmiczny Mecz z 1996 roku.
Zobacz też: GORĄCA PREMIERA NIKE GAMMA FORCE – KWIETNIOWA NOWOŚĆ OD NIKE JUŻ W SIZEER!
Air Jordan 3
Mimo powszechnej popularności modelów Air Jordanów 1-2, koszykarz nie był zadowolony z butów. Podczas jednego z meczów złamał kość w stopie, a winą naturalnie obarczył złą budową butów. Kontuzja kosztowała go ominięcie 64 meczów, w związku z czym koszykarz wyraził chęć rezygnacji z kontraktu. Trzecia edycja modelu w pewnym sensie uratowała Nike’a. Zaprojektował ją Tinker Hatfield, który przed wymyśleniem nowego modelu odbył długą rozmowę z Jordanem, by stworzyć buty skrojone na jego potrzeby. Jordan wspomniał m.in. o niższej cholewce, która miała dodać mu lekkości w grze. Hatfield przystał na jego prośbę, a oprócz tego umieścił na butach prawdziwy game changer – charakterystyczne logo przedstawiające kształt sylwetki Jordana robiącego wsad do kosza. Symbol to bezpośrednie nawiązanie do fotografii z sesji zdjęciowej wykonanej do magazynu Life okiem Jacobusa Rentmeestera. Dziś logo zdobiące każde buty oraz ubrania Jordan Brand jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych znaków w branży sportowej.
Co ważne, Air Jordan 3 to pierwsze buty, w których było widać poduszkę powietrzną przy podeszwie Nike. Do modelu dodano również Elephant Print, czyli wzór imitujący skórę słonia (m.in. przy pięcie). Reklamy towarzyszące rewolucyjnej premierze wyreżyserował Spike Lee.
Air Jordan 4
W 1989 roku wydano buty Air Jordan 4, ponownie wykonane przez projektanta Nike – Tinkera Hatfielda. Tym razem model na wstępie pojawił się w 4 różnych wariantach (oczywiście wraz ze znaczącymi ulepszeniami). White Cement, jedna z propozycji kolorystycznych, jest uważana za najbardziej kultową parą butów w historii koszykówki. Powstała nawet ich współczesna odsłona — Retro 4 z 2012 roku — która do złudzenia przypomina oryginał z 1989 roku.
Film o historii Air Jordan reżyserii Bena Afflecka
W tym roku w kinach pojawił się film Air, który przedstawia pełną zwrotów akcji historię zawierania umowy Nike’a z Michaelem Jordanem. Wyreżyserowany przez Bena Afflecka z Mattem Damonem w roli głównej, obrazuje ryzyko związane z podpisaniem drogiego kontraktu oraz towarzyszące zmagania zespołu. Film to sentymentalna podróż, która dostarcza wiele wzruszeń, szczególnie wśród fanów koszykówki. Wiąże się to również z tęsknotą za gwiazdą sportową, bo Jordan w 2003 roku oficjalnie odszedł na emeryturę. Dla utrwalenia wiedzy na temat początków kultowej serii butów zdecydowanie warto dodać ten tytuł do listy „must-watch”.
Czy Michael Jordan jest nadal związany z butami Air Jordan?
Mimo upływu lat Michael Jordan jest nadal ambasadorem marki oraz projektantem Air Jordan. Według Forbesa, przez wszystkie lata współpracy koszykarz zarobił na butach ponad 1,5 miliarda dolarów. Z kolei rocznie firma zarabia około 3 miliarda dolarów. Nike stale podsyca zainteresowanie kultowymi butami przez kampanie – do tej pory z firmą współpracował m.in. Travis Scott, Off-White, Supreme, a nawet DIor.
Zobacz też: KLASYKI SNEAKERSÓW – MODELE I TRENDY, KTÓRE WARTO ZNAĆ
Zdjęcie główne: Unsplash
